Czy odwaga to brak strachu? Czy jest ona ważna w codziennym życiu? Czy można nauczyć dziecko odwagi?
„Bywa, że komuś starcza odwagi w wyjątkowych okolicznościach, a nie starcza na co dzień.”
Maria Dąbrowska
Strach jest koniecznym uczuciem – jego brak może być niebezpieczny. Odwaga to działanie, któremu może towarzyszyć lęk. Odwaga to nie bezmyślne przeciwstawianie się strachowi, a postawa społeczna. Następstwem braku odwagi jest obojętność społeczna na krzywdę innych ludzi, ale również rezygnacja z postępowanie według swoich przekonań – zbytnie poddawanie się wpływom innych. Odwaga potrzebna jest również do podejmowania ryzyka i wyzwań. Wiele osób rezygnuje z zachowań cechujących się odwagą, bo jest to dla nich wygodne.
Najczęstsze przyczyny i objawy unikania odważnych postaw to:
niechęć wchodzenia w sytuacje konfliktowe,
unikanie odpowiedzialności,
strach przed konsekwencją działań,
brak doświadczenia w rozwiązywaniu konfliktów,
nie narażanie się na trudności,
unikanie wysiłku,
brak woli walki,
lęk przed porażką,
nie podejmowanie wyzwań,
brak samodzielności,
obawa przed nieznanym,
wygoda,
brak empatii,
lenistwo,
egoizm,
unikanie stresu.
Odwaga jest zarówno cechą wrodzoną, jak i nabytą. Kształtowanie jej, to jedno z ważnych zadań rodziców i szkoły. O wiele łatwiej przyswoić wiedzę i umiejętności w młodszym wieku, dlatego nauka powinna rozpocząć się już od wczesnego dzieciństwa. Dziecko musi dowiedzieć się od rodziców, że strach nie jest „złym” ani wstydliwym uczuciem. Każdy ma prawo bać się. Odwaga to „stawianie czoła” trudnościom. Jeśli rodzice rozumieją lęki swojego potomka, nie wyśmiewają się z nich, dziecko ma szansę na przeciwstawienie się temu uczuciu. Przekona się, że strachu nie trzeba się bać i że można mieć na niego wpływ. Jeśli boimy się, to nie znaczy, że musi się stać coś złego.
Pierwszym krokiem jest rozmowa z dzieckiem o jego obawach i lękach, nazwanie tych uczuć i znalezienie ich źródła. Rozmowy o uczuciach budzą refleksję. Oswajanie potomka ze światem emocji, pozwoli mu na odważne wyrażanie swoich odczuć. Dziecko musi jednak oddzielić uczucia od działań. Ludzie zachowują się pod wpływem emocji, ale nie wolno swoim postępowaniem krzywdzić innych.
Rozpoznawanie własnych uczuć pomoże dziecku w trafnym określenie uczuć innych. Dzięki temu łatwiej będzie mogło wczuć się w sytuacje drugiego człowieka i pomóc mu, jeśli zajdzie taka potrzeba. Zrozumienie innych pozwoli mu na podjęcie odpowiednich działań. Szczególnie w sytuacjach szkolnych, uczniowie często stają przed dylematem – interweniować, widząc przemoc, czy nie wtrącać się. Wykształcenie odwagi cywilnej pomoże dzieciom nie tylko stanąć w obronie innych, ale sprzeciwić się „złym” wpływom. Trudno jest jednocześnie dbać o akceptację grupy rówieśniczej i bronić swoich przekonań. Przeciwstawianie się agresywnym zachowaniom ma wpływ na rozwój osobowości dziecka. Jeśli zdobędzie się na odwagę, będzie miało do siebie większe zaufanie, poczuje się silniejszy. Brak reakcji w obliczu sytuacji napiętnowania, dyskryminacji innej osoby, to przyzwolenie na takie zachowanie – pasywne wspieranie agresora.
Trwa wysyłanie Twojej oceny...
