Wielu osobom wydaje się, że chiński jest niezwykle trudnym językiem. Tymczasem, obiektywnie patrząc, nie jest on ani mniej ani bardziej skomplikowany od języka polskiego czy angielskiego.
Język chiński ma wyjątkowo łatwą gramatykę, logiczny szyk zdania i wbrew pozorom, nietrudną wymowę. To jego odmienność sprawia, że nauka przysparza problemów.
Tyle teorii, w praktyce nauka chińskiego niewiele różni się od nauki każdego innego języka. Podstawa to systematyczność i dużo ćwiczeń. Jest jednak kilka rzeczy, o których warto wiedzieć, oraz kilka, o których warto zapomnieć. Bowiem aby nauczyć się języka chińskiego trzeba najpierw wyrwać się z myślenia uwarunkowanego językami europejskimi i otworzyć się na nowy sposób szeregowania pojęć i postrzegania świata, a także na nową kulturę, w której ten język jest osadzony.
W przestawieniu się na nowy język na pewno pomoże dobry nauczyciel, a jeszcze lepiej nauczyciele, ponieważ języka chińskiego najlepiej uczyć się u dwóch osób naraz. Lektor z Polski wyjaśni gramatykę, słownictwo i wprowadzi w świat pisma. Nauczyciel z Chin pomoże w nauce wymowy i oswoi ucznia z odmiennością językową i kulturową, co jest niezmiernie ważne szczególnie w przypadku starszych dzieci. Nauka mandaryńskiego przypomina wspinanie się po kolejnych stopniach wtajemniczenia.
Po pierwsze trzeba zaprzyjaźnić się ze światem znaków chińskich. Chociaż wiele osób z góry zakłada, że są one tak trudne, że nie warto się ich uczyć, to takie podejście jest błędem. Z początku niezrozumiała plątanina kresek powoli nabiera sensu, a znaki otwierają przed nami nowe sposoby rozumienia pojęć i symboli. Współczesne znaki chińskie wywodzą się w prostej linii z pisma piktograficznego i do dziś zachowały pewne jego cechy. Na przykład znak góra 山rzeczywiście wygląda jak trzy szczyty, pole 田 to cztery skrawki ziemi wydzielone z większej działki, znak „siła” 力 przedstawia ramię z napiętymi mięśniami.
Wiele prostych znaków można w ten sposób opisać i zapamiętać. Te bardziej skomplikowane tworzy się ze znaków prostych podobnie jak w języku polskim tworzymy słowa za pomocą liter. I tak znak „mężczyzna” 男to ten, który musi być silny 力, żeby pracować na polu 田, wyspa 岛to ptak 鸟, który przysiadł na górze 山. Także wiele słów tworzymy w podobny sposób: 电脑 to elektroniczny电 mózg脑 czyli komputer! Jak widać, znaki chińskie też mają swój sens i wewnętrzny porządek. Wystarczy go zrozumieć, aby nauka pisma chińskiego przestała być żmudną pracą a stała się fascynującą przygodą.
Do nauki języka chińskiego przyda się dobry słuch, gdyż znaczenie słów zależy nie tylko od wymowy, ale też tonacji wypowiadanych sylab. W języku chińskim zamiana tonów może całkowicie zmienić znaczenia słowa. „Język ojczysty” (chin.母语[mǔyǔ]) może stać się „meduzą” (chin. 木鱼[mùyú]), a „kupowanie” (买【mǎi】) zamienić się w „sprzedaż” (卖【mài】). Dlatego tak ważne jest, aby ucząc się chińskiego postawić szczególny nacisk na ćwiczenia wymowy. Dzieci będą spontanicznie naśladować ton wymowy nauczyciela, ale już po około 10 roku życie ta umiejętność zanika i ucho przyzwyczajone do języka polskiego przestaje słyszeć tony. Niestety, z tego właśnie powodu nauka samodzielna nie jest najlepszym pomysłem. Bez kontroli nauczyciela nauka tonów jest praktycznie niemożliwa i bardzo łatwo może dojść do utrwalenia nieprawidłowej wymowy. Na pocieszenie dodam, że już po kilku miesiącach nauki można się przyzwyczaić do chińskiej tonacji i przy odrobinie wysiłku przestaje ona być tak kłopotliwa jak na początku.
Podsumowując, nauka języka chińskiego do łatwych nie należy. Czeka nas wiele pracy i ćwiczeń, ale przede wszystkim ogromna przyjemność i satysfakcja z poznawania odmiennego systemu pisma i egzotycznej kultury. Warto spróbować, a może już po kilku miesiącach chiński przestanie być taką „chińszczyzną”!