Charakterystyczne cechy dziecka zdolnego ujawniają się stopniowo. Czasem już rodzice niemowlęcia patrzą na nie z dumą, bo umie robić coś, czego inne dzieci w tym wieku jeszcze nie potrafią.
Warto przyglądać się swojemu dziecku uważnie, nie należy jednak zbyt mocno przywiązywać się do tych wczesnych osiągnięć dziecka. Maluch potrzebuje czasu i różnorodnych doświadczeń, aby przekonać się, co lubi i umie dobrze robić. Nie należy zbyt wcześnie (wąsko) ukierunkowywać zainteresowań dziecka. Obserwując przedszkolaka można jednak już zauważyć pewne typowe cechy jego funkcjonowania, które wskazują, że prawdopodobnie mamy do czynienia z dzieckiem zdolnym:
• Dziecko łatwo zapamiętuje i uczy się nowych rzeczy, np. wierszyków, piosenek.
• Zadaje dużo pytań, jest zainteresowanie swoim bliższym i dalszym otoczeniem.
• Próbuje zrozumieć różne zjawiska, postępowanie ludzi (Dlaczego? W jaki sposób?).
• Posiada umiejętność wnikliwej obserwacji, jest spostrzegawcze.
• Lubi zadania umysłowe, chętnie je wykonuje (czasem są to ewidentnie rozrywki ponad wiek dziecka, np. mali szachiści).
• Potrafi przez dłuższy czas być skupione na tym, co je interesuje.
• Wymyśla nowe zabawy, gry, opowieści.
• Ma ciekawe, abstrakcyjne pomysły, bogatą wyobraźnię
• Wyrażania siebie poprzez prace plastyczne, muzykę, taniec i in.
• Jest dość niezależne, potrafi bronić swoich racji.
• Około 1/3 dzieci zdolnych przed rozpoczęciem szkoły umie czytać i liczyć do 100, posiada szerszy zakres wiedzy niż ich rówieśnicy, wyraźne sprecyzowane zainteresowania.
Na etapie szkoły podstawowej można już podjąć próbę diagnozy wybitnych zdolności dziecka. Obejmuje ona badanie psychologiczne (wywiad z rodzicami, rozmowa z dzieckiem, kwestionariusze dla rodziców i nauczycieli, testy inteligencji, twórczego myślenia, badanie sfery emocji i motywacji) oraz diagnozę pedagogiczną (wyniki testów kompetencji, osiągnięcia szkolne, udział w konkursach i olimpiadach, obserwacje nauczycieli). Wyniki badań pozwolą potwierdzić występowanie u dziecka pewnych cech charakterystycznych dla uczniów zdolnych, takich jak:
• Ponadprzeciętny rozwój intelektu
• Sprawności językowe na wysokim poziomie
• Szybkie zapamiętywanie, prawidłowe kojarzenie i rozumowanie
• Wysoki poziom myślenia analitycznego, poszukiwanie związków przyczynowych określonych zdarzeń
• Ciekawość świata i ludzi, dar bystrej obserwacji
• Dociekliwość, stawianie dużej ilości pytań
• Umiejętność dostrzegania i rozwiązywania problemów
• Szeroki wachlarz zainteresowań, dużo wiadomości pozaszkolnych, niekiedy ukierunkowane uzdolnienia i pasje
• Sprawne operowanie symboliką lub językiem charakterystycznym dla określonej gałęzi wiedzy: szybkie przyswajanie symboliki np. chemicznej lub matematycznej
• Bogata wyobraźnia, ciekawe, oryginalne pomysły
• Większa wrażliwość na paradoksy, komizm sytuacji lub nonsensy
• Niezależna postawa, obrona swoich poglądów i pomysłów
• Oryginalne, nietypowe rozwiązania zadań i problemów
• Skłonność do szukania informacji pozapodręcznikowych
• Porównywanie informacji uzyskanych z kilku źródeł (w tym także od nauczyciela), wartościowanie ich
• Poczucie humoru.
Szukając uzdolnień u swojego dziecka warto pamiętać, że najwcześniej ujawniają się zdolności artystyczne (przede wszystkim muzyczne i plastyczne) oraz umiejętności matematyczne, zaś młodszy wiek szkolny to czas szybkiego rozwoju zdolności typowo intelektualnych. W kolejnych latach można dostrzec rozkwit zdolności twórczych, samodzielności i niezależności myślenia, zdolności przywódczych, organizatorskich i wielu, wielu innych. W końcu talent niejedno ma imię…
Trwa wysyłanie Twojej oceny...
