W zakres twórczego myślenia wchodzą takie zdolności jak:
myślenie dedukcyjne,
myślenie indukcyjne,
kojarzenie,
abstrahowanie,
metaforyzowanie,
transformowanie.
1. Myślenie dedukcyjne
To szukanie odległych konsekwencji, wyciąganie wniosków na podstawie wystarczającej ilości danych. Służy analizie uwarunkowań problemu, ustalaniu związków przyczynowo - skutkowych. Ta zdolność potrzebna jest także do myślenia logicznego.
2. Myślenie indukcyjne
Polega ono na wyciąganiu wniosków na podstawie niepełnych danych. Zawiera w sobie element zgadywania, domyślania się. Bywa bliskie intuicji. Myśleniem indukcyjnym jest m. in. analogia, czyli związek między dwoma obiektami oparty na jakimś ich podobieństwie.
3. Kojarzenie
Jest to niezwykle ważna operacja intelektualna biorąca udział w tworzeniu idei. Cenne tu są skojarzenia tzw. „daleki” – zaskakujące i nieprzewidywalne.
Doskonalić tą umiejętność można poprzez trening pamięci, gdyż mnemotechniki opierają się na umiejętności kojarzenia.
4. Abstrahowanie
Jest to operacja umysłowa polegająca na wyróżnianiu w obiektach tylko wybranych cechy lub aspektów, przy równoczesnym pomijaniu innych. Dzięki tej umiejętności można definiować problemy, klasyfikować obiekty, dostrzegać podobieństwa między nimi.
5. Metaforyzowanie
Do stworzenia metafory potrzebny jest nośnik i obiekt, który tej metaforze poddajemy. Muszą mieć one jakąś wspólną cechę, aby metafora była trafna i zrozumiała. Z tego względu ma ona dużo wspólnego z abstrahowaniem (znalezienie wspólnej cechy) i analogią (porównanie obiektu z nośnikiem).
Myślenie metaforyczne wymaga tworzenia nowego znaczenia. Stworzenie metafory, to wymyślenie czegoś nowego. Trafna metafora ułatwia zrozumienie trudnych kwestii. Dzięki niej możliwe jest mówienie o obiekcie przy użyciu „języka” charakterystycznych dla nośnika, co bardzo wzbogaca formę przekazu (zarówno słowną, jak i graficzną). Jest to zabieg trudny ale bardzo cenny.
6. Transformowanie
Polega ona na zmienianiu wybranych parametrów (cech) danego obiektu (np. przedmiotu, procesu). W ten sposób, dzięki przekształceniu powstaje coś nowego. Zmiana w wyobraźni jednego elementu w drugi jest często wykorzystywana w mnemotechnikach.
Opisane wyżej operacje umysłowe wg klasyfikacji Nęcki (Nęcka i inni, Trening Twórczości, 2005) można doskonalić poprzez trening twórczego myślenia. Wszystkie z tych zdolności nieświadomie wykorzystujemy na co dzień, dlatego podniesienie ich poziomu, pomaga nie tylko w szkole, czy pracy, ale i w życiu.
Trwa wysyłanie Twojej oceny...
