Posługiwanie się wskaźnikiem, to jedna z głównych technik zwiększających efektywność czytania. Jest to narzędzie eliminujące „złe nawyki” – błędy czytelnicze. Ta prosta metoda pozwala czytać szybciej i lepiej rozumieć czytane teksty.
DLACZEGO WSKAŹNIK
Najlepiej przekonać się o tym samemu. W tym celu wykonajcie z partnerem (np. z Waszym dzieckiem) eksperyment. Jedna osoba kreśli wzrokiem wyobrażony. Partner obserwuje ruch oka. Zataczana przez wzrok linia nie jest okrągła, jest nieregularna i ma wiele załamań.
Następnie należy zrobić to samo, ale rysować w powietrzu ten okrąg palce i podążać za nim wzrokiem. Tym razem partner będzie mógł zaobserwować, że ruch oka jest dużo bardziej płynny i przesuwając się za palcem – wskaźnikiem, kreśli prawie idealny okrąg. Następnie partnerzy zamieniają się rolami.
Wynika z tego, że oko przystosowane jest do podążania za ruchomym obiektem i potrzebuje „przewodnika” (wskaźnika) w trakcie czytania. Dzięki temu oczy nie będą się gubiły, błądziły, wychodziły poza tekst. Wyeliminujemy niepotrzebne ruchy (m. in. regresje), zatrzymania itp.
KORZYŚCI PŁYNĄCE ZE STOSOWANIA WSKAŹNIKA
Wskaźnik służy do treningu całego aparatu wzrokowego i pobudza mózg do pracy. Stosowanie go umożliwia szybko wyeliminować podstawowe błędy czytelnicze. Należy posługiwać się nim często i systematycznie, by szybko odkryć korzyści jakie nam daje.
Oto ich spis:
wydłużają się sakkady (skoki oczu),
skracają się przerwy między fiksacjami,
automatycznie grupujemy wyrazy,
uniemożliwia regresję,
ogranicza fonetyzację,
nie zatrzymujemy się niepotrzebnie,
nie błądzimy wzrokiem po tekście i nie gubimy się,
oczy mniej się męczą,
lepiej się koncentrujemy na treści,
zwiększa się poziom zrozumienia czytanego tekstu,
mobilizuje do czytania nowymi technikami,
zwiększamy tempo czytania (ponad dwukrotnie).
METODY PROWADZENIA WSKAŹNIKA
Dziecko uczące się czytać, czy osoba wyszukująca informacje np. w słowniku, instynktownie posługuje się palcem jako wskaźnikiem. Niestety niewielu z nas używa go w trakcie samego czytania. Jakikolwiek długi i cienki przedmiot (np. patyczek, długopis) może bardzo pomóc przyzwyczaić pczy do rytmicznego i płynnego ruchu.
Początkowo, wskaźnik, jako nowy element, może przeszkadzać. Skupiamy się na technice, a nie na treści czytanego tekstu, przez co we wstępnej fazie treningu możemy mieć problemy ze zrozumieniem.
Do wskaźnika musimy się przyzwyczaić i nauczyć się prawidłowo nim posługiwać. Po krótkim treningu, łatwo jednak zauważyć wzrost tempa czytania i stopnia zrozumienia czytanego tekstu.
Używając wskaźnika, możemy czytać różnymi metodami:
liniowo,
punktowo,
wzdłuż środka.
W drugiej fazie treningu wprowadza się bardziej zaawansowane sposoby pracy wskaźnika – tzw. aktywny wskaźnik.
CZYTANIE LINIOWE
Wskaźnik ustawiamy pod linijką tekstu, przesuwając go lekko i płynnie po kartce. Czytając, wodzimy oczyma za wskaźnikiem, wzdłuż wersu. Oczy patrzą na punkt znajdujący się nieco nad wskaźnikiem, ale naszym polem widzenia obejmujemy większy obszar. Czytamy te wyrazy, które właśnie wskazuje wskaźnik. Taka synchronizacja ruchu oczu i ręki na początku treningu może sprawiać niektórym trudności (szczególnie osobom dyslektycznym).
Podczas przejścia do kolejnej linijki, wskaźnik także przesuwamy po kartce, wodząc za nim wzrokiem. Błędem jest odrywanie go od kartki i szybkie przeskakiwanie na początek następnego wersu. Wskaźnik powinien poruszać się nie od samego początku do końca wiersza. Należy zostawić z lewej i z prawej strony pewien margines (jak na rysunku powyżej). Zakres naszego pola widzenia pozwoli nam dostrzec wyrazy z obu stron.
Gdy opanujemy ten ruch, dobrze go zrytmizować, np. powtarzając w myślach „dwadzieścia jeden” (dwadzieścia – ruch wzdłuż linijki od lewej do prawej; jeden – przejście do początku kolejnego wiersza).
CZYTANIE PUNKTOWE
Jest to metoda wprowadzana w dalszej fazie treningu. Jej skuteczność zauważymy dopiero wtedy, gdy już będziemy biegle posługiwać się wskaźnikiem, mieć dobrze skoordynowaną pracę oka i ręki, a nasze pole widzenia będzie szersze niż początkowo.
Wskaźnik umieszczamy pod linijką. Prowadzimy go przeskakując z punktu na punkt.
Zaczynamy od 2-3 fiksacji w każdej linijce. Ilość fiksacji zależy od szerokości tekstu i naszego pola widzenia.
CZYTANIE WZDŁUŻ ŚRODKA
Tę technikę można stosować (np. czytając szpaltowo gazety) jako jeden ze sposobów poszerzania pola widzenia. Kiedy nasze pole widzenia zwiększy swój zakres, w ten sam sposób zaczynamy ćwiczyć czytanie książek.
TRENING
Korzyści płynące ze stosowania wskaźnika, możemy odczuwać dość szybko. Niektórzy jednak muszą poświęcić więcej czasu na wyćwiczenie tej umiejętności. Dopiero po przeczytaniu 1-2 książek ze wskaźnikiem, są w stanie dobrze opanować tę technikę.
Dzieci, które rozpoczynają naukę czytania, najczęściej same zaczynają pomagać sobie palcem (jeśli wcześniej nie zostało za to skarcone: „Co nie masz oczu? Schowaj ten palec.”). Jeśli dziecko nie próbuje tak czytać, wtedy możemy go do tego zachęcić. Czytając dziecku na głos, przesuwamy palec pod linijką i prosimy, żeby ono obserwowało wskazywany tekst. Ruch powinien być płynny i wyglądać tak samo jak na rysunku przedstawiającym czytanie liniowe.
Następnie zachęcamy dziecko do samodzielnego ćwiczenia. Początkowo należy skupić się na technice – precyzyjnym ruchu wskaźnika i podążaniem za nim wzrokiem. Na tym etapie dziecko jeszcze nie próbuje czytać, a tylko zgrać pracę palca i oczu. Zaczynamy od wolnego tempa, a następnie stopniowo zwiększamy. Ważne, żeby ruch wskaźnika był płynny. Następnie dziecko zaczyna już czytać, prowadząc palec pod tekstem. Systematyczne i wytrwałe ćwiczenie szybko pomoże usprawnić czytanie naszego „uczenia”. Kiedy dziecko opanuje technikę czytania ze wskaźnikiem, zachęcamy go do stopniowego zwiększania tempa. Mierzenie czasu pomoże kontrolować postępy, wyznaczać cele i będzie mobilizowało do pracy.
W początkowym etapie treningu, dziecko najczęściej jako „przewodnika”, używają palca. Później możemy mu zaproponować wykorzystanie w tym celu patyczka, długopisu lub innego wygodnego przedmiotu.
Na początku, do celów treningowych, najlepiej wybrać książki znane i interesujące. Powinny mieć one dużą czcionkę.
Zachęcamy do systematycznych ćwiczeń; im częściej dzieci będą czytał ze wskaźnikiem, tym szybciej odczują jakie korzyści on daje. Wytrwałość i pozytywne nastawienie to podstawowe warunki osiągnięcia sukcesu.
Trwa wysyłanie Twojej oceny...
