Dziecko, które idzie do szkoły powinno osiągnąć dojrzałość szkolną, czyli odpowiedni poziom rozwoju fizycznego, społecznego i psychicznego, pozwalający mu sprostać obowiązkom szkolnym. Jest to moment równowagi między wymaganiami jakie stawia szkoła, a możliwościami rozwojowymi ucznia.
„Nie wystarczy przekroczyć próg, trzeba iść w głąb.”
Jan Paweł II (Karol Wojtyła)
Przekroczenie progu szkolnego niesie ze sobą wiele ważnych zmian w życiu dziecka i całej rodziny. Początek edukacji szkolnej to trudny moment dla naszego potomka, szczególnie jeśli nie uczęszczał do przedszkola. Sytuacja ta wywołuje u niego stres. Jak silny on będzie i jak dziecko sobie z nim poradzi, w dużym stopniu zależy od rodziców.
Zmiany w życiu dziecka
Dzieci z utęsknieniem czekają na moment pójścia do szkoły, na dźwięk pierwszego dzwonek. Chcą stać się już uczniami. Ich wyobrażenie o szkole najczęściej jest wyidealizowane. Zmiany, które nastąpią w życiu dziecka, mogą zaburzyć jego poczucie bezpieczeństwa. Lubią one poruszać się w znanym świecie, a nowe, nieznane, wywołuje obawę, czasem nawet lęk.
Przekroczenie bram szkoły to dla niektórych dzieci pierwsza w życiu sytuacja oderwania od rodziny. Dziecko, które nie chodziło do przedszkola, było do tej pory w centrum zainteresowania. Nagle staje się jednym z wielu wychowanków. Dużo godzin spędza poza domem, pod opieką nieznanych mu osób i w obcym środowisku.
W przedszkolu było najstarsze, a tutaj wszyscy są od niego „więksi”. Na przerwach musi uważać na rozbieganych „olbrzymów”, a dzwonki są takie głośne. Trzeba umieć zadbać o siebie, a w pobliżu nie ma nikogo bliskiego. To ciężka szkoła życia.
Od chwili pójścia dziecka do szkoły, zmienia się jego codzienny tryb życia. W przedszkolu dominującym zajęciem dziecka była zabawa. Teraz nauka zacznie zajmować jej miejsce. Rodzaj zabawy często był wynikiem zainteresowań dziecka. Mogło ono indywidualnie podejmować różne działania. W szkole uczeń wykonuje polecenia nauczyciela i musi pracować razem z klasą. Obowiązki związane z nauką zdecydowanie zmienią rodzaj aktywności dziecka, zarówno w szkole, jak i w domu.
We wcześniejszym okresie życia, dziecko bawiło się dla przyjemności, istotna była czynność. W szkole działania muszą być zakończone konkretnym rezultatem. Liczy się wynik, który pociąga za sobą ocenę wykonanych prac. Osiągnięcia szkolne w znacznym stopniu wpływają na samopoczucie i samoocenę dziecka.
Nasz mały uczeń nagle jest wtłoczony w ramy edukacyjne, często nie znając i nie rozumiejąc nowych zasad. Jest zmuszony szybko zaadaptować się do tej nowej sytuacji. Lekcja trwa aż 45 minut i musi wytrzymać do przerwy. Dodatkowo ma wytrwale pracować, uważać i nie przeszkadzać. Zaczyna poznawać zasady jakie rządzą w szkole. Jak może i jak powinien zachowywać się w czasie lekcji i na przerwie, w klasie, w sali gimnastycznej, i na boisku. Do szkoły musi przychodzić punktualnie, odrabiać prace domowe, pracować systematycznie, słuchać się nauczycieli i jeszcze do tego żyć dobrze z kolegami.
Szkoła staje się dla dziecka bardzo ważnym miejscem. Tu kształci się, zdobywa nową wiedzę i umiejętności. Nawiązuje i pielęgnuje dobre kontakty z rówieśnikami oraz dba o utrzymanie swojej pozycji w klasie. Uczy się współpracy w grupie i zawiązywania przyjaźni. Ta sfera życia zaczyna być dla niego bardzo ważna i coraz silniej mu zależy na zbudowaniu dobrych relacji z kolegami.