Najczęściej trudności w czytaniu i pisaniu dostrzegane są dopiero u dzieci w wieku szkolnym, dopiero wtedy również zespół charakterystycznych objawów może zostać zdiagnozowany przez specjalistów jako objawy dysleksji rozwojowej. Istnieje jednak szereg symptomów, które powinny zaniepokoić rodziców we wcześniejszym rozwoju dziecka, bo być może są one objawami tzw. „ryzyka dysleksji”. Ogólnie mówiąc są to objawy dysharmonii rozwoju psychoruchowego, a więc opóźnienia rozwoju niektórych funkcji poznawczych i ruchowych, które leżą u podstaw uczenia się czynności czytania i pisania.
Dzieckiem „ryzyka dysleksji” jest każde dziecko, które urodziło się z nieprawidłowej ciąży lub porodu (np było niedotlenione, miało zbyt duże/małe napięcie mięśniowe). Również te, w rodzinach których są rodzice, rodzeństwo z dysleksję lub innymi zaburzeniami neurorozwojowymi.
Ważnym sygnałem ostrzegawczym jest opóźnienie mowy i częste infekcje uszu mogące spowodować zaburzenia z przetwarzaniem słuchowym w okresie niemowlęcym i poniemowlęcym. Każde opóźnienie w rozwoju powinno zaniepokoić rodzica – zarówno opóźnienie ruchowe, (np. nieumiejętność chodzenia dziecka powyżej 1,5 roku, całkowity brak lub znaczne ograniczenie raczkowania, problemy z równowagą, tendencja do przewracania się), opóźnienie mowy, ogólna bardzo niska sprawność manualna.
Ważnym okresem rozwojowym, w którym diagnoza ryzyka dysleksji jest niezmiernie istotna dla przyszłych losów ucznia jest wiek 3-7 lat. Dziecko w wieku przedszkolnym i w początkowych klasach szkoły podstawowej ujawnia wiele niepokojących objawów, których rodzice zazwyczaj lekceważą, uważając, że córka/syn mają jeszcze czas („chłopcy gorzej mówią a dziewczynki kiepsko jeżdżą na rowerze”). Trzeba oczywiście pamiętać, że jeden, dwa z listy nie są jeszcze powodem do niepokoju i faktycznie każde dziecko rozwija się w swoim rytmie. Co powinno jednak na pewno zwrócić uwagę rodzica dziecka w wieku 3-5 lat?
Oto lista najważniejszych symptomów ryzyka dziecka w tym wieku:
- niedostateczna sprawność ruchowa widoczna w bieganiu, zabawach ruchowych typu piłka, rower, skakanka, rzucanie do celu
- trudności i niechęć do wykonywania czynności samoobsługowych i zabaw manualnych (nieumiejętność narysowania: koła jako 3 –latek, kwadratu i krzyża jako 4 – latek, trójkąta jako 5-latek)
- oburęczność
- opóźniony rozwój mowy pod postacią trudności w artykulacji wielu głosek, wypowiadaniem dłuższych wypowiedzi, z zapamiętywaniem słów, a także dużo i długo występujące neologizmy
Jakie są objawy ryzyka dysleksji u dziecka w wieku 6- 7 lat ?
Trzeba zwrócić uwagę na między innymi:
- obniżona sprawność ruchowa zarówno w zakresie małej motoryki (przykładowo problemy z prawidłowym chwytem kredki, zbyt duże/małe napięcie podczas pisania, ogromne trudności z nauką wiązania, używaniem sztućców, niechęć do rysowania) jak również dużej motoryki czyli niska sprawność ruchowa w zakresie całego ciała
- opóźnienie rozwoju lateralizacji, (dziecko oburęczne)
- duże problemy z orientacją w schemacie ciała i otoczenia (prawo-lewo) jak również wyrażeń przyimkowych typu (nad-pod, za-przed….)
- niechęć do zabaw typu klocki, układanki, mozaiki
- wadliwa wymowa "przekręcanie" trudnych wyrazów, zaburzenia syntezy i analizy głoskowej i sylabowej,
- trudności z zapamiętywaniem wiersza, piosenki, materiałów w formie sekwencji np. pór roku, dni tygodnia
- pierwsze próby czytania i pisania sprawiają dziecku duże kłopoty (m.in. pismo lustrzane, pisanie od lewej do prawej, czyta wolno, długo utrzymuje się głoskowanie, nie rozumie przeczytanego zdania).
Dzięki wczesnemu rozpoznaniu objawów, nawet w okresie niemowlęcym, poniemowlęcym i przedszkolnym istnieje możliwość profilaktyki dysleksji. Jak najwcześniejsze skonsultowanie się ze specjalistami może zapobiec prawdziwym problemom dziecka w szkole. Podjęcie odpowiednich działań pozwoli na wyeliminowanie lub przynajmniej zmniejszenie nieprawidłowości w rozwoju dziecka.
Trwa wysyłanie Twojej oceny...
