W każdym dziecku drzemią jakieś zdolności, ma mocne strony, potrafi coś robić dobrze, do czegoś ma talent…
„Aby poruszać skrzydłami, trzeba być świadomym ich istnienia”.
Zadanie rodziców i wychowawców polega na tym, aby umieć go w porę dostrzec i mądrze rozwijać. Co robić, aby to się udało? Przede wszystkim:
• Spędzaj czas ze swoim dzieckiem.
• Słuchaj go uważnie. Zwracaj uwagę na to, o co Cię pyta, o czym chętnie opowiada.
• Szukaj tego, co go interesuje. Przyglądaj się jego zabawie. Zobacz, co lubi robić. Czy coś go fascynuje? Czy są dziedziny, w których ma osiągnięcia? Co przychodzi mu z łatwością?
• Uważaj, aby nie zawęzić swoich poszukiwań. Ludzie mają różne talenty. Nie zawsze znajdują one odzwierciedlenie w osiągnięciach szkolnych. Twoje dziecko jest przecież kimś znacznie więcej niż jedynie uczniem.
Dziecko zdolne to takie, które ma predyspozycje do łatwego opanowywania jakichś umiejętności. Zdolny Jaś będzie potrzebował mniej czasu, by nauczyć się rozwiązywać sudoku niż jego mniej zdolny kolega. Również osiągnięte przez chłopców wyniki będą się różnić – nawet wtedy, gdy motywacja i zaangażowanie obojga dzieci w wykonanie zadania będą podobne. Wśród dzieci uznawanych za zdolne znajdują się takie, które zdecydowanie wykraczają poza poziom rozwoju swoich rówieśników. W Polsce jest ich około 16% (13% stanowią dzieci ponadprzeciętnie zdolne, zaś jedynie 3% - wybitnie zdolne).
W potocznym rozumieniu „dziecko zdolne” jest najczęściej utożsamiane z „dobrym uczniem”, który ma wzorowe zachowanie i najwyższe oceny na świadectwie, ewentualnie ma wysoki iloraz inteligencji. W rzeczywistości inteligencja to istotny składnik, ale nie synonim wybitnych zdolności. Ich identyfikacja jest procesem bardziej złożonym. Bierzemy pod uwagę nie tylko rozwój poznawczy dziecka, lecz także jego zdolności kierunkowe (uzdolnienia plastyczne, muzyczne, matematyczne, językowe, sportowe itd.), zdolności twórcze (kreatywność, otwartość na doświadczenie) oraz czynniki niezwiązane z myśleniem, takie jak umiejętność motywowania się do pracy, zaangażowanie, wytrwałość. O jednostce zdolnej możemy mówić wówczas, gdy zachodzi interakcja tych czynników, a więc znakomitemu intelektowi (bądź innemu uzdolnieniu) towarzyszy twórcze podejście i wewnętrzna motywacja.